- Yetkililere göre Navalny, 16 Şubat'ta Sibirya'nın Arktik bölgesindeki Yamal'daki resmi olmayan adı “Arktik Kurt” olan ceza kampında 47 yaşında öldü. Ölümünün koşulları net değil. Zehirli saldırı ve kampta tekrarlanan hücre hapsi nedeniyle zayıflayan siyasetçinin, buzlu hapishane bahçesinde yaptığı bir tur sırasında yere yığıldığı ve kendisini hayata döndürme çabalarına rağmen öldüğü söyleniyor. Navalny'nin ekibine göre ölüm belgesinde “doğal” nedenler belirtiliyor.
1 Mart Cuma, 9:19: Rusya'nın iktidar aygıtı, Kremlin rakibi Alexei Navalny'nin bu Cuma günü yapılması planlanan cenazesi öncesinde kilisede ve mezarlıkta yas tutanlar için benzeri görülmemiş bir tehdit ortamı oluşturdu. Rus basınında yer alan haberlere göre, geniş bir alana metal ızgaralar yerleştirildi, üniformalı polislerin bulunduğu düzinelerce acil durum aracı sabah erken saatlerde göreve başladı ve üniformalı polisler yoldan geçenlerin belgelerini ve kişisel eşyalarını kontrol etti. Mobil internet de kapatıldı. Edinilen bilgiye göre kilisenin üzerinde film ve fotoğraf çekilmemesi yönünde bir uyarı asılıydı.
Gözlemcilere göre Kremlin şefi Vladimir Putin'in en önemli rakibi olarak kabul edilen Navalny, ölümünden sonra bile iktidar aygıtını aşırı gerilim altına sokuyor. Marjino'nun güneydoğu bölgesindeki Tanrı'nın Annesi'nin “Üzüntümü hafiflet” ikonu onuruna kilisede düzenlenecek cenaze töreni yerel saatle 14:00 (12:00 CET) olarak planlanıyor. Cenaze töreninin iki saat sonra Borisovskoye mezarlığında yapılması planlanıyor.
“Moskova'dayken Alexei Navalny'ye son yolculuğunda eşlik etmeye gelin. Çeşitli nedenlerle orada olamayan herkes size teşekkür edecek,” dedi kendisi de sürgünde yaşayan ve Kremlin muhalifinin yakın sırdaşı Leonid Volkov. Navalny'nin ekibi cenazeyi internetten canlı takip etmek istiyor. Alman Basın Ajansı'nın öğrendiğine göre, Almanya'nın Rusya Büyükelçisi Alexander Graf Lambsdorff da orada bulunmak istiyor.
Polis varlığı ve yeni taciz Donanma-Moskova'da cenaze töreni
19:57: Kremlin rakibi Alexei Navalny'nin planlanan cenaze töreninden bir gün önce Moskova'daki polis görev başındaydı. Perşembe günü Rusya başkentinin güneydoğusundaki Borisovskoye mezarlığı çevresinde polis devriyeleri görüldü. Bağımsız basında çıkan haberlere göre polisler yoldan geçenlerin kimliklerini ve çantalarını da kontrol etti. Ayrıca mezarlık alanlarına çok sayıda bariyer getirildi.
İki hafta önce bir esir kampında hayatını kaybeden muhalefet lideri Navalny'nin cenaze töreninin bu Cuma günü yapılması planlanıyor. Navalny'nin destekçileri, son iki hafta içinde Rusya genelinde yüzlerce kişinin çiçek bırakırken tutuklanmasının ardından yas tutanlara karşı polis şiddeti konusunda uyarıda bulundu.
Donanma sözcüsü Kira Yarmysch de X platformunda (eski adıyla Twitter) yetkililerin cenaze töreni hazırlıklarını daha da engellediğinden şikayet etti. Navalny'nin naaşını Marjino bölgesindeki Tanrı'nın Annesi “Kederimi hafiflet” ikonu onuruna kiliseye getirmek için bir cenaze arabası düzenlemek hâlâ mümkün olmadı. Cenaze töreninin yerel saatle 14:00'te (CET 12:00) başlaması planlanıyor ve cenaze töreninin yaklaşık yarım saatlik yürüme mesafesindeki mezarlığa yapılması planlanıyor. Ancak Yarmysch'in yazdığına göre, Moskova'daki cenaze evleri kimliği belirsiz kişilerden, cesedi nakletmemeleri konusunda uyarıda bulunan tehdit çağrıları aldı.
Navalny'nin ekibi daha önce Rus yetkililerin baskı ve şantaj girişimlerinden şikayetçi olmuştu. Navalny'nin annesi Lyudmila Navalnaya'nın defalarca söylediği gibi, onları popüler politikacının cenazesini gizlice düzenlemeye zorlamak istiyorlar.
Resmi bilgilere göre Navalny, 16 Şubat'ta henüz 47 yaşındayken Kuzey Kutup Dairesi'nin kuzeyindeki bir esir kampında öldü. Kremlin lideri Vladimir Putin'in sert eleştirisi, 2020'deki zehirli saldırı ve kampta sürekli hücre hapsi nedeniyle fiziksel olarak çok zayıfladı. Bu nedenle destekçileri ve birçok uluslararası gözlemci, ölüm belgesinde belirtildiği gibi “doğal” bir ölüm nedeninin söz konusu olamayacağı konusunda hemfikir.
Donanma-Ekip, insanları Kremlin muhaliflerinin Moskova'daki cenazesine gelmeye çağırıyor
29 Şubat Perşembe, 15:02: Gözaltında hayatını kaybeden Kremlin rakibi Alexei Navalny'nin ekibi, beklenen polis varlığına rağmen insanları bu Cuma günü Moskova'da muhalif figürün anma törenine ve cenaze törenine gelmeye çağırdı. Navalny'nin sözcüsü Kira Yarmysch Perşembe günü yaptığı açıklamada, kilisedeki cenaze töreninin yerel saatle 14:00 (12:00 CET) için planlandığını ve Borisovskoye mezarlığındaki cenaze töreninin de iki saat sonra planlandığını söyledi. Navalny'nin siyasi çalışmalarının kendisine bir anlam ifade ettiği herkes gelmeli. Bu nedenle, Tanrı'nın Annesinin “Üzüntümü Gider” ikonu onuruna kiliseden mezarlığa yürüyüş 28 dakikadır.
Navalny'nin ekibi, güneydoğu Marjino bölgesindeki cenaze töreninin yanı sıra cenaze töreni hakkında internette canlı bilgi vermek istiyor ve konukların erken gelmelerini tavsiye ediyor. Büyük bir güvenlik varlığı bekleniyor ve üniformalı polislerin Navalny'nin destekçilerine erişimi engelleyebileceğinden korkuluyor. Dul eşi Yulia Navalnaya da cenaze törenine gelme çağrısını yaydı. Navalny'nin annesi Lyudmila Navalnaya, günlerce yetkililerden oğlunun kendisine teslim edilmesini talep ettikten sonra Cumartesi günü oğlunun naaşını teslim aldı. Başlangıçta yetkililerin talep ettiği gizli cenaze törenini reddetti.
Navalny'nin ekibi son günlerde anma töreni için yer arıyordu ve Rus yetkililer tarafından engellendiklerinden şikayetçiydi. Rus Ortodoks geleneğine göre, ölüleri üç gün sonra gömmek ve yas tutanların veda edebilmesi için cesetlerini önceden açık bir tabuta koymak aslında bir gelenektir. Ancak Navalny tarafından kurulan yolsuzlukla mücadele fonunun yöneticisi Ivan Zhdanov, böyle bir veda ritüeli için bir salonun müsait olmadığını yazdı.
Navalnaya: “Navalny üç yıl boyunca işkence gördü”
13:37: Yulia Navalnaya, Avrupa Parlamentosu'nda yaptığı konuşmada Rusya lideri Putin'i kocasını öldürmekle suçladı. Üç yıl boyunca işkence gördü ve cesedi Navalny'nin annesiyle alay etmek için de kullanıldı. Muhaliflerin annesi, yetkililerin oğlunun cenazesini teslim etmesi için bir haftadan fazla beklemek zorunda kaldı.
Navalny'nin ölümüyle ilgili diğer gelişmeleri buradan okuyabilirsiniz.