Gelecek yılın bütçe planlamasında büyük bir boşluk var. Bazıları 15 milyar diyor, bazıları 25 veya daha fazla diyor. Finansman açığının tam olarak ne kadar büyük olduğunu yalnızca Federal Maliye Bakanlığı biliyor; burada “çift haneli milyar tutarından” söz ediliyor. Koalisyon ortakları arasında anlaşmazlıklar olmadan müzakerelerin gerçekleşmesi pek mümkün görünmüyor. Çünkü Lindner Pazartesi akşamı ZDF programında “Nasılsın Almanya?” bazı departmanların “ekonomik gerçekleri henüz içselleştiremediğini” söyledi.
Yüksek açığın nedenleri çeşitlidir. Ekonomi yavaşlıyor, Ukrayna'daki savaşın etkisi var, Federal Anayasa Mahkemesi'nin geçen yıl iklim koruma özel fonundan milyarlarca dolar çeken kararı gibi. Ayrıca yüksek faiz oranları federal harcamaların artmasına neden oluyor. 2024 yılında neredeyse yalnızca faiz ödemeleri için yeni kredilere ihtiyaç duyulacak – yaklaşık 37 milyar avro. İki yıl önce bu rakam 15,7 milyar euroydu.
Federal hükümet kırmızı kalemi nereye koymak istiyor?
Somut tedbirler henüz belirlenmedi. Yıl sonunda Federal Çevre Ajansı sübvansiyonları azaltma olasılığını gündeme getirdi. Aynı zamanda temel çocuk güvenliği, emekli maaşları ve enerji dönüşümüne yönelik sübvansiyonlar da tasarruf planında yer alıyor. Ancak SPD ve Yeşiller'in bu sorunlarla gerçekten ilgilenip ilgilenmeyeceği şüpheli.
Tasarruf planı şöyle görünebilir:
Temel çocuk koruması
Planlanan temel nafaka gecikebilir. Yönetimde, sonuçta bütçe planlamasını bozabilecek yüksek bürokratik çaba riski vardır. SPD, Yeşiller ve FDP, koalisyon anlaşmasında temel çocuk refahını uygulamaya koyma konusunda anlaştılar. Çocuk parası, çocuklar için vatandaş yardımından sağlanan yardımlar veya çocuk yardımı gibi önceki yardımların burada toplanması gerekir. Yeşillerin prestijli sosyo-politik projesi olarak değerlendiriliyor.
Vatandaşın parası
Hartz IV'ün (işsizlik yardımı II) yürürlüğe girmesinden yaklaşık 18 yıl sonra, vatandaşlık yardımı 1 Ocak 2023'ten itibaren Almanya'da işsizlere yönelik önceki düzenlemelerin yerini alacak. Başlangıçta hesaplama mevcut enflasyona bağlıydı. Bu artarsa, alıcılar için daha fazla para olur. Bu değişebilir. 2024 için, kazananlar sıfır turla tehdit ediliyor.
Bekar kişilerin şu anda 563 euro alma hakkı var. Partneriyle birlikte yaşayan yetişkinler ise 506 Euro alıyor. 15 ila 18 yaş arasındaki gençler için 471 Euro var. 7. yaşın başından 14 yaşına kadar olan çocuklara 390 Euro verilmektedir.
Emeklilik katkıları
Emeklilik Paketi II ile uzatılmış bekleme hattı kaldırılacak. Şu anda katkı oranının yüzde 20'nin üzerine çıkmaması öngörülüyor. Böylece hükümet katkı payı artışlarının önünü açıyor. Şu ana kadar çalışanlar ve işverenler emeklilik fonuna toplam yüzde 18,6 oranında ödeme yapmak zorunda kaldı.
Emekliliklerin finansmanını güvence altına almak için hükümet öncelikle emeklilik sigortası rezervlerinden ve daha yüksek katkı paylarından yararlanmak istiyor. Katkı oranının 2027'ye kadar yüzde 18,6'da sabit kalması bekleniyor. 2028'den itibaren yüzde 20'ye çıkarılması planlanıyor. Bu oranın 2035'te yüzde 22,3'e yükselmesi bekleniyor. Federal hükümet bu planları öne çıkarabilir.
Vergi sınıfı kombinasyonu III ve V kaldırılacak
Federal Maliye Bakanlığı da vergi dilimlerinde büyük değişiklikler yapmayı planlıyor. Evli çiftler için farklı vergi sınıfları (III ve V) kaldırılacaktır. Bunun yerine yalnızca tek bir vergi dilimi olmalıdır.
Şu ana kadar yüksek gelirliler III. vergi sınıfına göre, düşük gelirliler ise V vergi sınıfına göre vergilendirildi. Yüksek gelirliler daha az vergi ödeyip hesaplarında daha fazla para biriktirirken, düşük gelirliler için bunun tersi geçerli. Vergi beyannamesinin sunulmasından sonra para genellikle vergiye tabi gelirin miktarına bağlı olarak vergi makamları tarafından geri verilir.
Vergi sınıfları III ve V'in kaldırılmasıyla, düşük gelirliler daha az, yüksek gelirliler daha fazla vergi ödüyor. Sonuç olarak çifte ek bir yük getirilmemelidir. Ancak hesaplamalar bazı durumlarda ek bir yükün olduğunu gösteriyor. Ve devlet bundan faydalanıyor.
Sübvansiyonların kaldırılması
Federal Maliye Bakanlığı aynı zamanda kültürel mallara yönelik indirimli vergi oranını da kaldırabilir. Bunun kültür endüstrisi, sanatçılar ve aynı zamanda tüketiciler için çok büyük sonuçları olacaktır. Gıdada indirimli vergi oranının yılın başında kaldırıldığı catering sektörüne benzer şekilde, bu durum sinema, tiyatro, konser ve müzelerdeki fiyatlara da yansıyacaktır. Stadyumda da artık biletlerden yüzde 19 değil, yüzde 7 ücret alınacak.
Federal Maliye Bakanlığı ayrıca Pazar, resmi tatil ve gece ek ücretlerine ilişkin tüm vergi indirimlerini önemli ölçüde azaltabilir. Eğer vergi indirimi ortadan kalkarsa, çalışanlar bu ek gelir bileşenleri üzerinden vergi ödemek zorunda kalacak ve bu da daha yüksek bir genel vergi yüküne yol açacaktır. Daha sonra tam vergi oranı ek ücretlerden düşülecek ve böylece çalışanların net geliri azalacaktı. Sonuç: Pazar, resmi tatil ve gece çalışması artık pek çok insan için değerli değil.
Almanya bileti
Almanya biletinin kalıp kalmayacağı veya önemli ölçüde daha pahalı hale gelip gelmeyeceği belli değil. Bölgeselleşme Yasasına göre federal hükümet, eyaletlerin tamamı gibi 2025 yılına kadar yıllık 1,5 milyar avro ödeyecek. Son aylarda maliyetlerin dağılımı konusunda hararetli bir tartışma yaşandı. Nisan ayının başında Deutschland Ticket'ta 350 milyon euroluk fon açığı vardı. Federal eyaletlerin ulaştırma bakanlarının zirve toplantısında alınan önemli bir kararda, “Almanya biletlerinin satış fiyatı düzenli olarak kontrol ediliyor” deniyor. Fiyatın 49 avroda kalması halinde federal hükümetin 2025 yılına kadar yaklaşık 1,5 milyar avro katkıda bulunması gerekiyor. Geriye kalan 1,5 milyar ise belediyelerden geliyor.
Oteller için tam vergi oranı?
Görünüşe göre büyük bir Alman otel zinciri, konaklama endüstrisindeki vergi şokuna şimdiden hazırlanıyor. Buna göre Federal Maliye Bakanlığı, otel sektörüne yönelik 2009 yılında uygulamaya konulan vergi indiriminin kaldırılmasına yönelik girişimde bulunabilir. Oteller, tatil evleri ve kamp alanları bu durumdan etkilenecektir. Almanya'da otel odası rezervasyonu yapan herkes şu anda yüzde yedi KDV ödüyor. FDP bu düzenleme için kampanya yürüttü. Vergi ayrıcalığının kaldırılmasıyla birlikte seyahat edenler, işe gidip gelenler ve otel misafirleri artık gecelik konaklamalar için yüzde yedi değil yüzde 19 ödemek zorunda kalacak.
Sorumlu bakanlık geçen yıl artışın ne getireceğini hesaplamıştı. Daha yüksek vergi oranı devlet kasasına yaklaşık 720 milyon euro girecek. Ancak rakamlar bir önceki yılın opsiyon belgesine dayanıyor. O dönemde amaç 2024 yılında bütçe açığını dengelemekti.
Yüksek açığın nedenleri çeşitlidir. Ekonomi yavaşlıyor, Ukrayna'daki savaşın etkisi var, Federal Anayasa Mahkemesi'nin geçen yıl iklim koruma özel fonundan milyarlarca dolar çeken kararı gibi. Ayrıca yüksek faiz oranları federal harcamaların artmasına neden oluyor. 2024 yılında neredeyse yalnızca faiz ödemeleri için yeni kredilere ihtiyaç duyulacak – yaklaşık 37 milyar avro. İki yıl önce bu rakam 15,7 milyar euroydu.
Federal hükümet kırmızı kalemi nereye koymak istiyor?
Somut tedbirler henüz belirlenmedi. Yıl sonunda Federal Çevre Ajansı sübvansiyonları azaltma olasılığını gündeme getirdi. Aynı zamanda temel çocuk güvenliği, emekli maaşları ve enerji dönüşümüne yönelik sübvansiyonlar da tasarruf planında yer alıyor. Ancak SPD ve Yeşiller'in bu sorunlarla gerçekten ilgilenip ilgilenmeyeceği şüpheli.
Tasarruf planı şöyle görünebilir:
Temel çocuk koruması
Planlanan temel nafaka gecikebilir. Yönetimde, sonuçta bütçe planlamasını bozabilecek yüksek bürokratik çaba riski vardır. SPD, Yeşiller ve FDP, koalisyon anlaşmasında temel çocuk refahını uygulamaya koyma konusunda anlaştılar. Çocuk parası, çocuklar için vatandaş yardımından sağlanan yardımlar veya çocuk yardımı gibi önceki yardımların burada toplanması gerekir. Yeşillerin prestijli sosyo-politik projesi olarak değerlendiriliyor.
Vatandaşın parası
Hartz IV'ün (işsizlik yardımı II) yürürlüğe girmesinden yaklaşık 18 yıl sonra, vatandaşlık yardımı 1 Ocak 2023'ten itibaren Almanya'da işsizlere yönelik önceki düzenlemelerin yerini alacak. Başlangıçta hesaplama mevcut enflasyona bağlıydı. Bu artarsa, alıcılar için daha fazla para olur. Bu değişebilir. 2024 için, kazananlar sıfır turla tehdit ediliyor.
Bekar kişilerin şu anda 563 euro alma hakkı var. Partneriyle birlikte yaşayan yetişkinler ise 506 Euro alıyor. 15 ila 18 yaş arasındaki gençler için 471 Euro var. 7. yaşın başından 14 yaşına kadar olan çocuklara 390 Euro verilmektedir.
Emeklilik katkıları
Emeklilik Paketi II ile uzatılmış bekleme hattı kaldırılacak. Şu anda katkı oranının yüzde 20'nin üzerine çıkmaması öngörülüyor. Böylece hükümet katkı payı artışlarının önünü açıyor. Şu ana kadar çalışanlar ve işverenler emeklilik fonuna toplam yüzde 18,6 oranında ödeme yapmak zorunda kaldı.
Emekliliklerin finansmanını güvence altına almak için hükümet öncelikle emeklilik sigortası rezervlerinden ve daha yüksek katkı paylarından yararlanmak istiyor. Katkı oranının 2027'ye kadar yüzde 18,6'da sabit kalması bekleniyor. 2028'den itibaren yüzde 20'ye çıkarılması planlanıyor. Bu oranın 2035'te yüzde 22,3'e yükselmesi bekleniyor. Federal hükümet bu planları öne çıkarabilir.
- Hesaplama örneği: Ortalama brüt ücret 45.358 avro olup, çalışan ve işveren aracılığıyla ayda yaklaşık 703 avro emeklilik sigortasına aktarılıyor. Katkı payı yüzde 20'ye çıkarılsaydı maaş 755 avro olacaktı. Yıl bazında hesaplandığında bu 624 avroluk bir artış anlamına geliyor.
Vergi sınıfı kombinasyonu III ve V kaldırılacak
Federal Maliye Bakanlığı da vergi dilimlerinde büyük değişiklikler yapmayı planlıyor. Evli çiftler için farklı vergi sınıfları (III ve V) kaldırılacaktır. Bunun yerine yalnızca tek bir vergi dilimi olmalıdır.
Şu ana kadar yüksek gelirliler III. vergi sınıfına göre, düşük gelirliler ise V vergi sınıfına göre vergilendirildi. Yüksek gelirliler daha az vergi ödeyip hesaplarında daha fazla para biriktirirken, düşük gelirliler için bunun tersi geçerli. Vergi beyannamesinin sunulmasından sonra para genellikle vergiye tabi gelirin miktarına bağlı olarak vergi makamları tarafından geri verilir.
Vergi sınıfları III ve V'in kaldırılmasıyla, düşük gelirliler daha az, yüksek gelirliler daha fazla vergi ödüyor. Sonuç olarak çifte ek bir yük getirilmemelidir. Ancak hesaplamalar bazı durumlarda ek bir yükün olduğunu gösteriyor. Ve devlet bundan faydalanıyor.
Sübvansiyonların kaldırılması
Federal Maliye Bakanlığı aynı zamanda kültürel mallara yönelik indirimli vergi oranını da kaldırabilir. Bunun kültür endüstrisi, sanatçılar ve aynı zamanda tüketiciler için çok büyük sonuçları olacaktır. Gıdada indirimli vergi oranının yılın başında kaldırıldığı catering sektörüne benzer şekilde, bu durum sinema, tiyatro, konser ve müzelerdeki fiyatlara da yansıyacaktır. Stadyumda da artık biletlerden yüzde 19 değil, yüzde 7 ücret alınacak.
Federal Maliye Bakanlığı ayrıca Pazar, resmi tatil ve gece ek ücretlerine ilişkin tüm vergi indirimlerini önemli ölçüde azaltabilir. Eğer vergi indirimi ortadan kalkarsa, çalışanlar bu ek gelir bileşenleri üzerinden vergi ödemek zorunda kalacak ve bu da daha yüksek bir genel vergi yüküne yol açacaktır. Daha sonra tam vergi oranı ek ücretlerden düşülecek ve böylece çalışanların net geliri azalacaktı. Sonuç: Pazar, resmi tatil ve gece çalışması artık pek çok insan için değerli değil.
Almanya bileti
Almanya biletinin kalıp kalmayacağı veya önemli ölçüde daha pahalı hale gelip gelmeyeceği belli değil. Bölgeselleşme Yasasına göre federal hükümet, eyaletlerin tamamı gibi 2025 yılına kadar yıllık 1,5 milyar avro ödeyecek. Son aylarda maliyetlerin dağılımı konusunda hararetli bir tartışma yaşandı. Nisan ayının başında Deutschland Ticket'ta 350 milyon euroluk fon açığı vardı. Federal eyaletlerin ulaştırma bakanlarının zirve toplantısında alınan önemli bir kararda, “Almanya biletlerinin satış fiyatı düzenli olarak kontrol ediliyor” deniyor. Fiyatın 49 avroda kalması halinde federal hükümetin 2025 yılına kadar yaklaşık 1,5 milyar avro katkıda bulunması gerekiyor. Geriye kalan 1,5 milyar ise belediyelerden geliyor.
Oteller için tam vergi oranı?
Görünüşe göre büyük bir Alman otel zinciri, konaklama endüstrisindeki vergi şokuna şimdiden hazırlanıyor. Buna göre Federal Maliye Bakanlığı, otel sektörüne yönelik 2009 yılında uygulamaya konulan vergi indiriminin kaldırılmasına yönelik girişimde bulunabilir. Oteller, tatil evleri ve kamp alanları bu durumdan etkilenecektir. Almanya'da otel odası rezervasyonu yapan herkes şu anda yüzde yedi KDV ödüyor. FDP bu düzenleme için kampanya yürüttü. Vergi ayrıcalığının kaldırılmasıyla birlikte seyahat edenler, işe gidip gelenler ve otel misafirleri artık gecelik konaklamalar için yüzde yedi değil yüzde 19 ödemek zorunda kalacak.
Sorumlu bakanlık geçen yıl artışın ne getireceğini hesaplamıştı. Daha yüksek vergi oranı devlet kasasına yaklaşık 720 milyon euro girecek. Ancak rakamlar bir önceki yılın opsiyon belgesine dayanıyor. O dönemde amaç 2024 yılında bütçe açığını dengelemekti.