Rakamlar endişe verici. Almanya'da emeklilerin yarısından fazlasının aylık 1.100 Euro'nun altında emekli maaşı var; bu çok az bir rakam. Bu sayı, milletvekilleri ve BSW partisi lideri Sahra Wagenknecht'in talebi üzerine Federal Sosyal İşler Bakanlığı'nın verdiği yanıttan geliyor.
Pek çok emekli çok çalıştı ve hâlâ zar zor geçinebiliyor. Bu, günümüzde çalışanların emeklilik hazırlıklarını zamanında yapmalarının ve aynı zamanda maaşlarına dikkat etmelerinin özellikle önemli olmasının nedenlerinden biridir. Çünkü gelecekteki emekli maaşı mevcut maaşa bağlıdır. Peki yaşlılıkta ne kadar arkanıza yaslanıp rahatlayabilirsiniz?
Bu sorunun cevabı Alman emeklilik sigortasının emeklilik formülünde verilmektedir. Şöyle yazıyor:
Ödeme puanları x erişim faktörü x mevcut emeklilik değeri x emeklilik türü faktörü = aylık emekli maaşınız.
Yaşlılıkta ne kadar emekli maaşı alacaksınız?
İhtiyacınız olan faturayı hazırlamak için
ödeme noktaları: Yıllık brüt maaş 45.358 euro ise maaş puanı var.
erişim faktörü: Bu 0,86 ile 1 puan arasındadır. Ne kadar erken emekli olursanız, değer o kadar düşük olur.
mevcut emeklilik değeri: 37,60 euro (doğu ve batı).
emeklilik türü faktörü: Yaşınızdan dolayı emekli oluyorsanız veya emekliliğiniz “tam maluliyet” nedeniyle ise bir puan (1,0) alırsınız. “Kısmi sakatlık” varsa değer 0,5'tir.
Yaşlılıkta hangi maaşla iyi bir emekli maaşınız olacak?
Yaşlılıkta emekli maaşının yeterli olup olmadığı temel olarak çeşitli faktörlere bağlıdır. Emeklilik yaşı, enflasyon, elektrik, gaz ve gıda fiyatlarındaki gelişmeler önemli. Ama aynı zamanda yaşam koşulları, kazandığınız varlıklar, çalışma yıllarınızı iyi idare edip etmediğiniz ve yaşlılıkta birikimlerinizi kullanıp kullanmadığınız da önemlidir.
Prensip olarak “iyi emeklilik” emeklilik puanına göre de belirlenebilir. Emeklilik puanı alabilmek için çalışanların artık ayda brüt en az 3.780 Euro kazanması gerekiyor. Bu da 2567 euro net maaşa denk geliyor. Veya haftada 38 saatlik çalışmayla saatlik ücret 24,87 avro. Yaşlılıkta 2.567 avroluk emekli maaşı ile geçiminizi rahat bir şekilde sağlayabilirsiniz.
Peki bunu brüt 3.780 euro maaşla yapabilir misiniz? Cevap hayır. Maaşını 47 yıl boyunca sabit tutabilen herkes 1.767 euro emekli maaşına hak kazanıyor.
İyi olan şu: Bu, Almanya'da bugünün ortalama emekli maaşından daha fazla. Bunun kötü tarafı şu: Ancak yaşlılıkta önceki net geliri korumak için hala 800 Euro'nun biraz altında bir eksiklik var. Bireysel emeklilik hizmeti olmadan bu genellikle mümkün değildir.
Çalışanların emekli maaşı olarak net 2 bin 567 avro maaş alabilmesi için bugün en az 5 bin 490 avro kazanması ve bu maaşı 47 yıl boyunca istikrarlı bir şekilde sürdürmesi gerekiyor.
Maaş yeterli değil mi? Bunu yapabilirsin
Bireysel emeklilik sigortası, Riester veya şirket emeklilik planı olsun: birçok teklif var. Birçok kişi seçim yapmakta zorlanıyor. Hangi ürünün gerçekten uygun olduğuna karar vermek genellikle zordur. Bu aynı zamanda bireysel duruma da bağlıdır.
1. Bireysel emeklilik sigortası – her zaman buna değmez
Bireysel emeklilik hizmetinin klasik seçeneği aslında bireysel emeklilik sigortasıdır. Geçmişte milyonlarca kez satıldı. Ancak Bavyera Tüketici Merkezi'nde emeklilik hizmetleri konusunda uzman olan Merten Larisch gibi tüketici savunucuları, sözleşme yapılmasına karşı tavsiyede bulunuyor.
Yüksek maliyetler, şeffaf olmayan yatırım modelleri ve düşük faiz oranları çoğu zaman emeklilik sigortasını çekici olmaktan çıkarmaktadır. 2Tüketici avukatı, ödeme aşamasında sigortacıların yaşam beklentisini o kadar yüksek hesaplıyor ki, bazı emeklilerin paralarının ödenmesi için 100 yaşın üzerinde yaşaması gerekiyor,2 diyor.
Daha önce ölen kişi paranın çoğunu aileye değil şirkete bırakıyor. Larisch bunu “para gaspı” olarak adlandırıyor. Ayrıca yaşlılıkta emekli maaşı tutarı enflasyona göre ayarlanmamaktadır. Yani zamanla satın alma güçlerini kaybediyorlar.
MorgenHaberler ayrıca bireysel emeklilik sigortasını sadece nadir durumlarda öneriyor: “Güvenlik ihtiyacınız yüksekse ve yaşlılıkta düzenli olarak belli bir miktara ihtiyaç duyuyorsanız yaptırabilirsiniz. Ancak teminat diğer yatırım türlerine göre daha düşük bir emekli maaşı ile ödenmektedir.
2. Şirket emeklilik karşılığı – önemli ölçüde daha iyi
Şirket emeklilik planları (bAV) daha uygundur. Prensip olarak, her işveren bunu çalışanlarına sunmalı ve yüksek gelirliler hariç ödemelerin bir kısmını da karşılamalıdır. Birkaç yıldır en az yüzde 15'lik bir hisseye ihtiyaç duyuldu. İşveren ne kadar katkıda bulunursa, çalışanın sözleşmeyi imzalaması o kadar değerli olur. Özellikle işveren katkıların tamamını karşılıyorsa.
Ancak kendi paranız akmaya başlar başlamaz çalışanların daha yakından bakması gerekir. MorgenHaberler, “Çalışanlar sözleşmelerini ertelenmiş tazminat olarak adlandırılan ödeme yoluyla kendileri ödüyorsa, yasal emeklilik hakları azalır” diyor. Bu her zaman buna değmez, özellikle de bu gibi durumlarda şirket emeklilik planının genellikle sadece bireysel emeklilik sigortası olması nedeniyle. Patron fazladan bir şey kattı diye dezavantajları ortadan kalkmıyor.
3. Riester emekli maaşı
Riester sözleşmeleri artık o kadar kötü bir üne sahip ki, yeni sözleşmelerin sayısı son yıllarda sürekli olarak düştü. Ancak Klaus MorgenHaberler, sübvansiyonlu emeklilik hükmünün haksız yere eleştirildiğini söylüyor. Tüm sorunlara rağmen yüksek getirilerin mümkün olduğu takımyıldızlar var. Bunlar Riester tasarruf sahiplerinin aldığı ödeneklerden kaynaklanmaktadır.
Yıllık 175 avroluk devlet yardımından tam olarak yararlanmak isteyen herkesin, emeklilik sigortasına tabi gelirinin ödenekler hariç en az yüzde dördünü ödemesi gerekiyor. Çocuğu olan herkes, 2008'den önce doğan her çocuk için yılda 185 Avro, 2008'den sonra doğan çocuklar için ise 300 Avro alıyor. Bu, özellikle çok çocuklu, düşük gelirli kişileri destekliyor.
Merten Larisch genel bir kural oluşturuyor: “Eğer kendi katkınız ödenen tutarın üçte birinden fazla değilse, buna değer.”
Ancak RieHaberler'in sorunu artık neredeyse hiçbir sözleşmenin imzalanmaması. Larisch, hala var olan birkaç tanesinin genellikle kötü olduğunu söylüyor. Ancak Riester emekli maaşında yakın zamanda reform yapılması gerekiyor. Belki o zaman yeni ve daha iyi teklifler olur.
4. ETF veya hisse senetleri
Peki bireysel emeklilik hizmetine ne kaldı? Her iki uzman da yatırımı kendi elinize almanızı, hisse senedi ve faiz yatırımlarına yatırım yapmanızı tavsiye ediyor.
Merten Larisch, “Yatırımcılar kendileri için verimli bir portföy oluşturmalı” tavsiyesinde bulunuyor. “Yapılacak en iyi şey, küresel bir endeksi takip eden hisse senedi ETF'sine dayalı bir tasarruf planı oluşturmaktır.” Eğer biraz seviyorsanız ve bilginiz varsa, paranızı daha da geniş alanlara yayabilir ve örneğin dünyanın diğer bölgelerini kapsayacak şekilde diğer ETF'lere de yatırım yapabilirsiniz.
Bunu kendiniz yapma konusunda kendinize güvenmiyorsanız, paranızı uygun maliyetli bir robo-danışman aracılığıyla veya mümkün olduğunca uygun maliyetli dengeli karma fonlara da yatırabilirsiniz. Ayrıca, bir güvenlik bileşeni olarak cari hesaba, alternatif olarak sabit vadeli mevduat veya emeklilik ETF'sine sahip olmak da mantıklıdır.
Uzun yatırım ufku, sermaye piyasasındaki dalgalanmaları atlatabileceğiniz anlamına geldiğinden, hisse senetleri emeklilik planlaması için özellikle uygundur. Örneğin küresel çapta yatırım yapan bir ETF ile yılda ortalama yüzde yedi ila dokuz arasında bir getiri elde edebilirsiniz.
Ancak MorgenHaberler, 50 yaşın üzerindeki tasarruf sahiplerinin de borsaya girebileceğini söylüyor. “Emekli olduğunuzda sermayenizin tamamına birden ihtiyacınız yok. Dolayısıyla süreler hala yatırım riskini azaltacak kadar uzun.” Ancak bu durumda yatırım karışımında hisse senetlerinin payının biraz daha düşük olması gerekir.
Pek çok emekli çok çalıştı ve hâlâ zar zor geçinebiliyor. Bu, günümüzde çalışanların emeklilik hazırlıklarını zamanında yapmalarının ve aynı zamanda maaşlarına dikkat etmelerinin özellikle önemli olmasının nedenlerinden biridir. Çünkü gelecekteki emekli maaşı mevcut maaşa bağlıdır. Peki yaşlılıkta ne kadar arkanıza yaslanıp rahatlayabilirsiniz?
Bu sorunun cevabı Alman emeklilik sigortasının emeklilik formülünde verilmektedir. Şöyle yazıyor:
Ödeme puanları x erişim faktörü x mevcut emeklilik değeri x emeklilik türü faktörü = aylık emekli maaşınız.
Yaşlılıkta ne kadar emekli maaşı alacaksınız?
İhtiyacınız olan faturayı hazırlamak için
ödeme noktaları: Yıllık brüt maaş 45.358 euro ise maaş puanı var.
erişim faktörü: Bu 0,86 ile 1 puan arasındadır. Ne kadar erken emekli olursanız, değer o kadar düşük olur.
mevcut emeklilik değeri: 37,60 euro (doğu ve batı).
emeklilik türü faktörü: Yaşınızdan dolayı emekli oluyorsanız veya emekliliğiniz “tam maluliyet” nedeniyle ise bir puan (1,0) alırsınız. “Kısmi sakatlık” varsa değer 0,5'tir.
Yaşlılıkta hangi maaşla iyi bir emekli maaşınız olacak?
Yaşlılıkta emekli maaşının yeterli olup olmadığı temel olarak çeşitli faktörlere bağlıdır. Emeklilik yaşı, enflasyon, elektrik, gaz ve gıda fiyatlarındaki gelişmeler önemli. Ama aynı zamanda yaşam koşulları, kazandığınız varlıklar, çalışma yıllarınızı iyi idare edip etmediğiniz ve yaşlılıkta birikimlerinizi kullanıp kullanmadığınız da önemlidir.
Prensip olarak “iyi emeklilik” emeklilik puanına göre de belirlenebilir. Emeklilik puanı alabilmek için çalışanların artık ayda brüt en az 3.780 Euro kazanması gerekiyor. Bu da 2567 euro net maaşa denk geliyor. Veya haftada 38 saatlik çalışmayla saatlik ücret 24,87 avro. Yaşlılıkta 2.567 avroluk emekli maaşı ile geçiminizi rahat bir şekilde sağlayabilirsiniz.
Peki bunu brüt 3.780 euro maaşla yapabilir misiniz? Cevap hayır. Maaşını 47 yıl boyunca sabit tutabilen herkes 1.767 euro emekli maaşına hak kazanıyor.
İyi olan şu: Bu, Almanya'da bugünün ortalama emekli maaşından daha fazla. Bunun kötü tarafı şu: Ancak yaşlılıkta önceki net geliri korumak için hala 800 Euro'nun biraz altında bir eksiklik var. Bireysel emeklilik hizmeti olmadan bu genellikle mümkün değildir.
Çalışanların emekli maaşı olarak net 2 bin 567 avro maaş alabilmesi için bugün en az 5 bin 490 avro kazanması ve bu maaşı 47 yıl boyunca istikrarlı bir şekilde sürdürmesi gerekiyor.
Maaş yeterli değil mi? Bunu yapabilirsin
Bireysel emeklilik sigortası, Riester veya şirket emeklilik planı olsun: birçok teklif var. Birçok kişi seçim yapmakta zorlanıyor. Hangi ürünün gerçekten uygun olduğuna karar vermek genellikle zordur. Bu aynı zamanda bireysel duruma da bağlıdır.
1. Bireysel emeklilik sigortası – her zaman buna değmez
Bireysel emeklilik hizmetinin klasik seçeneği aslında bireysel emeklilik sigortasıdır. Geçmişte milyonlarca kez satıldı. Ancak Bavyera Tüketici Merkezi'nde emeklilik hizmetleri konusunda uzman olan Merten Larisch gibi tüketici savunucuları, sözleşme yapılmasına karşı tavsiyede bulunuyor.
Yüksek maliyetler, şeffaf olmayan yatırım modelleri ve düşük faiz oranları çoğu zaman emeklilik sigortasını çekici olmaktan çıkarmaktadır. 2Tüketici avukatı, ödeme aşamasında sigortacıların yaşam beklentisini o kadar yüksek hesaplıyor ki, bazı emeklilerin paralarının ödenmesi için 100 yaşın üzerinde yaşaması gerekiyor,2 diyor.
Daha önce ölen kişi paranın çoğunu aileye değil şirkete bırakıyor. Larisch bunu “para gaspı” olarak adlandırıyor. Ayrıca yaşlılıkta emekli maaşı tutarı enflasyona göre ayarlanmamaktadır. Yani zamanla satın alma güçlerini kaybediyorlar.
MorgenHaberler ayrıca bireysel emeklilik sigortasını sadece nadir durumlarda öneriyor: “Güvenlik ihtiyacınız yüksekse ve yaşlılıkta düzenli olarak belli bir miktara ihtiyaç duyuyorsanız yaptırabilirsiniz. Ancak teminat diğer yatırım türlerine göre daha düşük bir emekli maaşı ile ödenmektedir.
2. Şirket emeklilik karşılığı – önemli ölçüde daha iyi
Şirket emeklilik planları (bAV) daha uygundur. Prensip olarak, her işveren bunu çalışanlarına sunmalı ve yüksek gelirliler hariç ödemelerin bir kısmını da karşılamalıdır. Birkaç yıldır en az yüzde 15'lik bir hisseye ihtiyaç duyuldu. İşveren ne kadar katkıda bulunursa, çalışanın sözleşmeyi imzalaması o kadar değerli olur. Özellikle işveren katkıların tamamını karşılıyorsa.
Ancak kendi paranız akmaya başlar başlamaz çalışanların daha yakından bakması gerekir. MorgenHaberler, “Çalışanlar sözleşmelerini ertelenmiş tazminat olarak adlandırılan ödeme yoluyla kendileri ödüyorsa, yasal emeklilik hakları azalır” diyor. Bu her zaman buna değmez, özellikle de bu gibi durumlarda şirket emeklilik planının genellikle sadece bireysel emeklilik sigortası olması nedeniyle. Patron fazladan bir şey kattı diye dezavantajları ortadan kalkmıyor.
3. Riester emekli maaşı
Riester sözleşmeleri artık o kadar kötü bir üne sahip ki, yeni sözleşmelerin sayısı son yıllarda sürekli olarak düştü. Ancak Klaus MorgenHaberler, sübvansiyonlu emeklilik hükmünün haksız yere eleştirildiğini söylüyor. Tüm sorunlara rağmen yüksek getirilerin mümkün olduğu takımyıldızlar var. Bunlar Riester tasarruf sahiplerinin aldığı ödeneklerden kaynaklanmaktadır.
Yıllık 175 avroluk devlet yardımından tam olarak yararlanmak isteyen herkesin, emeklilik sigortasına tabi gelirinin ödenekler hariç en az yüzde dördünü ödemesi gerekiyor. Çocuğu olan herkes, 2008'den önce doğan her çocuk için yılda 185 Avro, 2008'den sonra doğan çocuklar için ise 300 Avro alıyor. Bu, özellikle çok çocuklu, düşük gelirli kişileri destekliyor.
Merten Larisch genel bir kural oluşturuyor: “Eğer kendi katkınız ödenen tutarın üçte birinden fazla değilse, buna değer.”
Ancak RieHaberler'in sorunu artık neredeyse hiçbir sözleşmenin imzalanmaması. Larisch, hala var olan birkaç tanesinin genellikle kötü olduğunu söylüyor. Ancak Riester emekli maaşında yakın zamanda reform yapılması gerekiyor. Belki o zaman yeni ve daha iyi teklifler olur.
4. ETF veya hisse senetleri
Peki bireysel emeklilik hizmetine ne kaldı? Her iki uzman da yatırımı kendi elinize almanızı, hisse senedi ve faiz yatırımlarına yatırım yapmanızı tavsiye ediyor.
Merten Larisch, “Yatırımcılar kendileri için verimli bir portföy oluşturmalı” tavsiyesinde bulunuyor. “Yapılacak en iyi şey, küresel bir endeksi takip eden hisse senedi ETF'sine dayalı bir tasarruf planı oluşturmaktır.” Eğer biraz seviyorsanız ve bilginiz varsa, paranızı daha da geniş alanlara yayabilir ve örneğin dünyanın diğer bölgelerini kapsayacak şekilde diğer ETF'lere de yatırım yapabilirsiniz.
Bunu kendiniz yapma konusunda kendinize güvenmiyorsanız, paranızı uygun maliyetli bir robo-danışman aracılığıyla veya mümkün olduğunca uygun maliyetli dengeli karma fonlara da yatırabilirsiniz. Ayrıca, bir güvenlik bileşeni olarak cari hesaba, alternatif olarak sabit vadeli mevduat veya emeklilik ETF'sine sahip olmak da mantıklıdır.
Uzun yatırım ufku, sermaye piyasasındaki dalgalanmaları atlatabileceğiniz anlamına geldiğinden, hisse senetleri emeklilik planlaması için özellikle uygundur. Örneğin küresel çapta yatırım yapan bir ETF ile yılda ortalama yüzde yedi ila dokuz arasında bir getiri elde edebilirsiniz.
Ancak MorgenHaberler, 50 yaşın üzerindeki tasarruf sahiplerinin de borsaya girebileceğini söylüyor. “Emekli olduğunuzda sermayenizin tamamına birden ihtiyacınız yok. Dolayısıyla süreler hala yatırım riskini azaltacak kadar uzun.” Ancak bu durumda yatırım karışımında hisse senetlerinin payının biraz daha düşük olması gerekir.